5S để xoa dịu trẻ sơ sinh: Phương pháp vàng giúp bé ngừng khóc và ngủ ngon hơn
5S là gì?
5S xoa dịu trẻ sơ sinh là phương pháp được Tiến sĩ Harvey Karp (Hoa Kỳ) phát triển, dựa trên quan sát và nghiên cứu về thói quen chăm con của nhiều nền văn hóa.
5S gồm 5 kỹ thuật đơn giản:
-
Swaddle (Quấn tã)
-
Side/Stomach position (Tư thế nằm nghiêng hoặc nằm sấp khi bế)
-
Shush (Âm thanh “suỵt” hoặc tiếng ồn trắng)
-
Swing (Đung đưa)
-
Suck (Mút)
Phương pháp này dựa trên ý tưởng: bé thực sự được sinh ra sớm hơn 3 tháng so với sự phát triển hoàn thiện về thần kinh và cảm giác an toàn. Vì vậy, cha mẹ có thể giúp bé bình tĩnh hơn bằng cách tái tạo môi trường giống trong bụng mẹ.
Tại sao chúng ta cần 5S?
Khóc là một phần quan trọng trong sự phát triển của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, khóc dai dẳng và thiếu ngủ kéo dài có thể dẫn đến:
-
Bé căng thẳng, khó ngủ, dễ giật mình
-
Cha mẹ kiệt sức, cáu gắt, thậm chí có nguy cơ trầm cảm sau sinh (PPD)
-
Tăng rủi ro cho bé khi cha mẹ ngủ gật trong tư thế bế bé không an toàn (nguy cơ ngạt thở, SIDS)
Chính vì vậy, 5S là “chìa khóa” để xoa dịu bé, giảm quấy khóc và hỗ trợ giấc ngủ an toàn.
/https://cms-prod.s3-sgn09.fptcloud.com/tre_so_sinh_khoc_nhieu_co_sao_khong_2_bd39aac371.jpg)
Nguồn gốc của 5 chữ S
Trong quá trình làm bác sĩ nhi khoa, Tiến sĩ Harvey Karp đã tìm ra một điều thú vị: ở bộ tộc !Kung San tại sa mạc Kalahari, các bà mẹ có thể dỗ con khóc chỉ trong chưa đầy một phút. Bí quyết của họ là:
-
Ôm con gần như 24/24
-
Liên tục cho bú
-
Đung đưa và hát ru
Điều này mô phỏng lại trải nghiệm trong bụng mẹ, từ đó giúp bé an toàn và bình tĩnh.
Từ nghiên cứu này, Tiến sĩ Karp đã hệ thống hóa thành phương pháp 5S – cách mô phỏng tử cung ngay trong vòng tay cha mẹ.
Những điều cơ bản của 5S để xoa dịu trẻ sơ sinh
1. Swaddle – Quấn tã
-
Giúp bé cảm thấy được ôm ấp, an toàn như trong bụng mẹ
-
Ngăn phản xạ giật mình khiến bé thức giấc
-
Hỗ trợ các “S” còn lại hiệu quả hơn
Lưu ý: chỉ quấn tã khi bé ngủ hoặc quấy khóc, ngừng quấn khi bé biết lật để đảm bảo an toàn.
2. Side/Stomach Position – Tư thế nằm nghiêng hoặc sấp trên tay
-
Bế bé nằm nghiêng hoặc sấp trên vai tay cha mẹ giúp giảm khó chịu ở bụng, giảm trào ngược.
-
KHÔNG đặt bé nằm nghiêng hoặc sấp khi ngủ, vì tư thế ngủ an toàn duy nhất là nằm ngửa.
3. Shush – Âm thanh suỵt hoặc tiếng ồn trắng
-
Trong bụng mẹ, bé đã quen với tiếng máu chảy và nhịp tim lớn hơn cả tiếng máy hút bụi.
-
Do đó, bé dễ ngủ hơn khi nghe âm thanh trắng đều đặn, ầm ầm, nhất quán.
-
Tránh dùng tiếng nhạc du dương hay âm thanh rời rạc, vì chúng không giống môi trường tử cung.
4. Swing – Đung đưa
-
Bé quen với chuyển động khi mẹ đi lại trong thai kỳ, nên đung đưa nhẹ sẽ giúp bé bình tĩnh.
-
Để xoa dịu tiếng khóc, cha mẹ có thể dùng kỹ thuật “lắc Jell-O”: giữ đầu bé chắc chắn, di chuyển nhẹ nhàng không quá 2–3 cm.
Lưu ý: KHÔNG cho bé ngủ trong ghế rung, xích đu suốt đêm. Bé nên ngủ trên bề mặt phẳng, chắc chắn.
5. Suck – Mút
-
Hành động mút giúp bé giảm nhịp tim, ổn định huyết áp và giảm căng thẳng.
-
Bé có thể bú mẹ hoặc ngậm ti giả.
-
Nếu cho dùng ti giả, hãy đợi đến khi bé đã quen bú mẹ để tránh nhầm lẫn núm vú.
5S giúp trẻ ngủ ngon như thế nào?
-
5S kích hoạt phản xạ bình tĩnh bẩm sinh trong não bộ của bé.
-
Kết hợp các kỹ thuật, bé sẽ nhanh chóng dịu lại, ngừng khóc và dễ dàng vào giấc ngủ.
-
Nhiều nghiên cứu cho thấy áp dụng đúng 5S có thể giúp bé ngủ thêm 1–2 giờ mỗi đêm, từ đó cả gia đình đều được nghỉ ngơi tốt hơn.
Phải làm gì nếu 5S không hiệu quả?
Dù 5S cực kỳ hữu ích, đôi khi bé vẫn khóc. Khi đó cha mẹ cần kiểm tra:
-
Nhu cầu cơ bản của bé: bé có đang đói, tè ướt, đầy hơi, buồn ngủ?
-
Vấn đề sức khỏe: một số ít bé khóc nhiều do trào ngược dạ dày, nhiễm trùng tiểu, không dung nạp thức ăn... Nếu nghi ngờ, hãy đưa bé đi khám.
-
Kỹ thuật thực hiện: có thể cha mẹ chưa áp dụng đủ các “S”. Ví dụ: bé cần kết hợp quấn tã + âm thanh trắng + mút, thay vì chỉ một kỹ thuật.
Kết luận
5S xoa dịu trẻ sơ sinh là phương pháp khoa học, dễ thực hiện, giúp bé bình tĩnh, giảm quấy khóc và ngủ sâu giấc hơn. Đây không chỉ là cách chăm sóc bé hiệu quả mà còn giúp cha mẹ giảm căng thẳng, bảo vệ sức khỏe tinh thần trong giai đoạn sau sinh.
Nhớ rằng: mỗi bé là một cá thể riêng biệt, cha mẹ hãy kiên nhẫn, thử nghiệm và điều chỉnh để tìm ra cách phù hợp nhất cho con.
