Những hiểu lầm về tã bỉm ảnh hưởng đến bé

Làm mẹ là một hành trình kỳ diệu, nhưng cũng đầy rẫy những băn khoăn. Riêng việc chọn và dùng tã/bỉm cho con cũng đã có không ít thông tin trái chiều. Nào là "dùng tã bỉm có làm bé bị chân vòng kiềng?", nào là "chỉ thay bỉm khi bé tè/ị đầy?". Liệu những quan niệm này có thực sự đúng?

Trong bài viết này, Nabizam sẽ giúp bạn tháo gỡ những băn khoăn đó, cùng đi sâu phân tích từng quan điểm sai lầm về tã/bỉm, để từ đó bạn có cái nhìn đúng và chăm con một cách khoa học hơn.

1. Hiểu lầm: Tã gây ra tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ

Một trong những nỗi lo lắng của nhiều cha mẹ là việc đóng tã thường xuyên sẽ khiến bé bị chân vòng kiềng. Nhiều người tin rằng do tã bỉm dày làm hai chân của bé phải dang rộng, dẫn đến xương chân bị cong và biến dạng. Đây là một quan điểm sai lầm đã tồn tại từ rất lâu và khiến không ít phụ huynh băn khoăn.

Sự thật: Tã không phải là nguyên nhân gây ra chân vòng kiềng

Dù tã có thể làm chân bé hơi dang ra khi mặc, điều này hoàn toàn không đủ để tác động và làm biến dạng xương chân của con. Hầu hết các trường hợp chân vòng kiềng ở trẻ sơ sinh là chân vòng kiềng sinh lý và sẽ tự cải thiện khi bé lớn hơn, đặc biệt là khi bé bắt đầu biết đi.

Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, nguyên nhân có thể không phải do tã mà liên quan đến dinh dưỡng và cách chăm sóc bé. Theo ThS.BS Trần Thu Nguyệt (Viện Y học ứng dụng Việt Nam), nguyên nhân chính gây ra chân vòng kiềng thường là:

• Thiếu vitamin D: Đây là nguyên nhân hàng đầu. Khi cơ thể thiếu vitamin D, bé sẽ dễ bị còi xương. Lúc bé tập đi, xương chân còn yếu và phải chịu trọng lượng cơ thể, từ đó dễ bị cong.

• Thói quen chăm sóc sai cách: Việc bế cắp nách hoặc cõng bé thường xuyên cũng có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của xương chân.

Lời khuyên cho cha mẹ

Thay vì lo lắng về việc đóng tã, ba mẹ nên tập trung vào việc bổ sung đầy đủ vitamin D và canxi cho bé, qua chế độ ăn uống hoặc phơi nắng đúng cách. Đồng thời, hãy đảm bảo bé được chăm sóc đúng phương pháp, tránh những tư thế bế hoặc cõng không phù hợp.

Tã bỉm được thiết kế khoa học để bảo vệ và nâng niu bé yêu. Việc sử dụng tã đúng cách sẽ giúp bé thoải mái vận động và khám phá thế giới xung quanh một cách an toàn nhất.

2. Hiểu lầm: Tã dùng một lần làm chậm quá trình tập đi vệ sinh của trẻ

Một trong những quan điểm phổ biến nhất mà các bậc phụ huynh thường truyền tai nhau là tã dùng một lần quá thoải mái, khiến trẻ lười tập đi vệ sinh. Họ tin rằng vì bé không cảm thấy khó chịu khi tã ướt hay bẩn, bé sẽ không có động lực để học cách kiểm soát và đi vệ sinh vào bô.

Sự thật: Khả năng tập đi vệ sinh phụ thuộc vào sự phát triển của trẻ

Quan niệm này hoàn toàn không có cơ sở khoa học. Việc bé yêu có thể làm quen với việc đi vệ sinh đúng cách hay không hoàn toàn phụ thuộc vào sự phát triển tự nhiên về thể chất và tâm lý của con. Mỗi em bé là một thiên thần nhỏ với nhịp độ lớn lên khác nhau, và không có một cột mốc chung nào áp dụng cho tất cả.

• Về thể chất: Bé cần có khả năng kiểm soát bàng quang và cơ ruột. Các cơ này thường chỉ phát triển đầy đủ khi trẻ ở độ tuổi từ 18 đến 24 tháng.

• Về tâm lý: Bé cần nhận biết được cảm giác khi cần đi vệ sinh và có mong muốn "làm người lớn", tự giác như ba mẹ.

Theo Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics), độ tuổi trung bình để trẻ sẵn sàng cho việc tập đi vệ sinh là từ 18 đến 30 tháng. Tuy nhiên, một số bé có thể sẵn sàng sớm hơn, trong khi một số khác lại cần nhiều thời gian hơn, thậm chí đến 4 tuổi.

Nếu ba mẹ quá lo lắng mà ép bé tập đi vệ sinh sớm khi con chưa sẵn sàng, điều đó có thể tạo ra áp lực không cần thiết, làm bé sợ hãi và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý của con sau này.

Lời khuyên cho ba mẹ

Thay vì lo lắng về loại tã, các bậc phụ huynh nên tập trung vào việc quan sát những dấu hiệu sẵn sàng của bé, như:

• Bé có thể đi bộ, ngồi xuống và đứng lên một mình.

• Bé nhận biết được khi tã bị ướt hoặc bẩn và tỏ ra khó chịu.

• Bé chủ động nói với ba mẹ khi muốn được thay tã.

• Bé có biểu hiện tò mò, muốn học cách sử dụng bô hoặc bồn cầu.

Khi những dấu hiệu này xuất hiện, đó mới là thời điểm lý tưởng để ba mẹ đồng hành cùng con trong hành trình làm quen với việc đi vệ sinh. Hãy nhớ rằng, mỗi em bé là một cá thể riêng biệt và cột mốc phát triển của con bạn có thể khác với những bé khác.

3. Hiểu lầm: Chỉ cần thay bỉm khi đã đầy

Một trong những sai lầm phổ biến mà ba mẹ hay mắc phải là chỉ thay bỉm cho bé khi bỉm đã đầy căng hoặc có mùi. Ba mẹ nghĩ rằng như vậy sẽ tiết kiệm hơn, hoặc đơn giản là không để ý đến thời gian. Tuy nhiên, việc để bé mang bỉm quá lâu lại là một thói quen vô cùng có hại.

Sự thật: Nguy cơ hăm tã và nhiễm khuẩn

Việc chỉ thay bỉm khi đầy không những không tiết kiệm mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho làn da non nớt của bé. Da của trẻ sơ sinh rất mỏng manh và nhạy cảm. Khi bỉm bị ẩm ướt trong một thời gian dài, dù bỉm có khả năng thấm hút tốt đến đâu, vẫn sẽ tạo ra một môi trường lý tưởng cho vi khuẩn và nấm phát triển. Đây chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra hăm tã.

Các triệu chứng của hăm tã bao gồm:

• Da nổi mẩn đỏ, sưng tấy.

• Bé quấy khóc, khó chịu khi ba mẹ chạm vào vùng da đóng bỉm.

• Nặng hơn có thể xuất hiện mụn nước, lở loét, dẫn đến nhiễm trùng.

Lời khuyên cho ba mẹ

Để bảo vệ bé yêu khỏi hăm tã và các bệnh ngoài da, ba mẹ nên chủ động thay bỉm thường xuyên, không đợi bỉm đầy.

• Đối với trẻ sơ sinh (0 - 6 tháng): Thay bỉm sau mỗi 2 - 3 giờ, hoặc ngay lập tức sau khi bé đi tiểu.

• Đối với trẻ lớn hơn: Dù bé đi tiểu ít hơn, ba mẹ vẫn nên kiểm tra và thay bỉm sau khoảng 3 - 4 giờ.

Ngoài ra, mỗi khi thay bỉm, ba mẹ nên vệ sinh sạch sẽ vùng kín của bé bằng nước ấm hoặc khăn ướt chuyên dụng, lau khô nhẹ nhàng trước khi mặc bỉm mới. Việc giữ cho làn da bé luôn khô thoáng chính là chìa khóa để phòng tránh hăm tã hiệu quả.

4. Hiểu lầm: Phải bôi phấn rôm sau khi thay tã cho bé

Rất nhiều ba mẹ có thói quen sử dụng phấn rôm như một bước không thể thiếu sau khi thay tã cho con. Họ tin rằng phấn rôm sẽ giúp da bé khô thoáng, thơm tho và ngăn ngừa hăm tã. Tuy nhiên, đây lại là một quan điểm sai lầm đã tồn tại quá lâu và có thể gây hại cho sức khỏe của bé.

Sự thật: Phấn rôm không an toàn cho bé

Các chuyên gia y tế, bao gồm cả Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ (American Academy of Pediatrics), đều khuyến cáo không nên sử dụng phấn rôm cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Mặc dù phấn rôm có thể thấm hút một phần độ ẩm, nhưng nó lại mang đến nhiều rủi ro tiềm ẩn hơn là lợi ích:

• Nguy cơ hô hấp: Hạt phấn rôm rất nhỏ và nhẹ, dễ dàng bay lơ lửng trong không khí. Khi bé hít phải, chúng có thể đi vào phổi, gây kích ứng đường hô hấp, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về phổi như viêm tiểu phế quản, hen suyễn.

• Tắc nghẽn lỗ chân lông: Phấn rôm có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông, gây bí bách và làm tình trạng hăm tã trở nên nặng hơn thay vì cải thiện.

• Gây nhiễm trùng: Khi tiếp xúc với nước tiểu hoặc mồ hôi, phấn rôm có thể vón cục, tạo môi trường ẩm ướt cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng da.

Lời khuyên cho ba mẹ

Thay vì sử dụng phấn rôm, ba mẹ có thể áp dụng những cách an toàn và hiệu quả hơn để bảo vệ làn da bé:

• Vệ sinh sạch sẽ: Dùng khăn ướt chuyên dụng hoặc nước ấm để lau rửa nhẹ nhàng cho bé sau mỗi lần thay tã.

• Lau khô hoàn toàn: Đảm bảo vùng da đóng bỉm của bé được lau khô hoàn toàn trước khi mặc bỉm mới.

• Sử dụng kem chống hăm: Bôi một lớp kem chống hăm mỏng, dịu nhẹ, không chứa hương liệu để tạo lớp màng bảo vệ da bé khỏi vi khuẩn và độ ẩm.

Bảo vệ làn da bé bằng những phương pháp khoa học và an toàn sẽ giúp con luôn thoải mái, khỏe mạnh.

Khi được sử dụng đúng cách, tã bỉm chính là người bạn đồng hành tuyệt vời, mang lại sự tiện lợi cho cha mẹ và sự thoải mái tối đa cho bé. Bằng cách trang bị kiến thức đúng đắn, bạn sẽ không chỉ bảo vệ con khỏi những rủi ro sức khỏe, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của bé!